KVGO vecht ja-ja-sticker aan: ‘We pikken het gewoon niet’

[update 21 november 2019]

KVGO en MailDB in cassatie tegen ja-ja-sticker, Spotta doet niet mee

KVGO heeft besloten cassatieberoep in te stellen tegen het ja-sticker arrest van het gerechtshof Amsterdam. Volgens het persbericht ‘zal MailDB zich bij dit cassatieberoep aansluiten’.

De naam van verspreidingsorganisatie Spotta ontbreekt opvallend genoeg in het persbericht: eerder trokken de drie partijen gezamenlijk op in de juridische strijd tegen de ja-ja-sticker. Woordvoerder Ellen Talsma laat [EBb] desgevraagd weten: “Spotta kiest ervoor om niet in cassatie te gaan en de dialoog te blijven zoeken met de VNG en gemeenten. Dit is in lijn met de wens van de retailers. Spotta heeft er vertrouwen in dat MailDB de belangen van de betrokken partijen behartigt in dit cassatieproces.”

KVGO en MailDB zijn van mening dat het gerechtshof tot een onjuist oordeel is gekomen: “Argumenten daarvoor zijn o.a. dat zowel het nationale recht als ook het Europese recht een legale invoering van het opt-in systeem door de gemeente Amsterdam, maar ook door andere gemeentes, in de weg staan.”

Het kan nog geruime tijd duren voor de rechter een uitspraak doet, laat het KVGO weten: “Advocaten geven aan te verwachten, dat dit 1 tot 1,5 jaar kan duren.” De financiering van dit langdurige proces “is primair een verantwoordelijkheid voor KVGO en MailDB”, aldus het KVGO: “Voor een tijdige beslissing is door het KVGO in eerste instantie gezocht naar een garantstelling, dat is gelukt. Hierdoor kon de beslissing worden genomen. Nu zijn we bezig om daadwerkelijk fondsen te werven. Gesprekken daarover lopen nog met diverse partijen.”

Dick Naafs toonde zich op 13 november strijdvaardig in zijn toespraak tot de Algemene Ledenraad Vergadering van het KVGO: “We pikken het gewoon niet als er dingen gebeuren die onze leden verzwakken. Dan springen we op de bres.” Hij noemde de invoering van de ja-ja-sticker als voorbeeld: “Dat zal op Europees niveau worden uitgeknokt.”

De dit jaar aangetreden KVGO-voorzitter vatte de activiteiten van de brancheverenging samen in vier V’s: versterken, vernieuwen, verbinden en vertegenwoordigen. In die laatste categorie valt ook het juridische gevecht tegen de ja-ja-sticker, stelt Naafs. Dat Amsterdam met deze ‘opt-in’-regeling de hoeveelheid huis-aan-huisfolders wil terugdringen heeft namelijk “enorme consequenties voor onze branche. Niet alleen in Nederland, maar straks ook Europees”.

Gaat KVGO in cassatie?

Tot nu toe trok het KVGO op met de vereniging Mail Distributie Bedrijven (MailDB) en verspreider Spotta in de strijd tegen de besluitvorming in Amsterdam. Eind 2017 verloren ze hun eerste rechtszaak, waarna Amsterdam de ja-ja-sticker op 1 januari 2018 mocht invoeren. Het vervolgens in januari 2018 aangespannen hoger beroep draaide eveneens op niets uit: eind september 2019 werden alle bezwaren door de rechtbank verworpen. De partijen hebben nog tot eind december de tijd om in cassatie te gaan tegen deze uitspraak.

Het KVGO lijkt vast van plan de strijd voort te zetten. Dick Naafs stelde woensdag in zijn toespraak dat wordt geprobeerd om geld bij elkaar te verzamelen om ook op Europees niveau met de vuist op tafel te kunnen slaan en te zeggen: “Jongens, dit kan gewoon niet”. Naafs kondigde aan door te zullen gaan tot er “niet wordt besloten op basis van aannames, maar op basis van feiten”. De branchevereniging wil desgevraagd op dit moment echter nog niets zeggen over het officiële standpunt met betrekking tot cassatie, maar komt waarschijnlijk volgende week met meer informatie naar buiten.

MailDB en Spotta hebben in ieder geval nog geen besluit genomen over de mogelijke cassatie, laat woordvoerster Ellen Talsman De Grafische Vakpers weten. Ze kan ook nog niet zeggen wanneer daar wel meer duidelijkheid over komt. Inmiddels zijn er weliswaar “enkele contactmomenten” geweest met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), maar van constructief overleg over het brievenbusstickerbeleid is nog geen sprake: “MailDB en Spotta blijven in ieder geval moeite doen om het gesprek aante gaan, maar tot dusverre zonder resultaat.”

Onder andere Den Haag, Haarlem en Rotterdam hebben in navolging van Amsterdam de invoering van de ja-ja-sticker al aangekondigd. Utrecht wil bovendien naast folders ook huis-aan-huisbladen onder de nieuwe ‘opt-in’-regeling laten vallen. Ook de gemeente Barendregt heeft plannen voor een ja-ja-sticker, maar ontving volgens het AD begin oktober prompt een mede door KVGO-directeur Miguel Delcour ondertekende brief: “Een overgangstermijn van ongeveer drie maanden gerekend vanaf heden is evident onvoldoende. Daarmee zou uw gemeente onrechtmatig handelen jegens de branche. (…) Uw gemeente zou door een dergelijke korte overgangstermijn aansprakelijk zijn voor alle schade.”

Onder meer ook Ridderkerk en Dronten ontvingen een ‘brief-op-poten’ van de brancheverenigingen: “Indien cassatie uitwijst dat het systeem inderdaad onrechtmatig is, behouden wij ons het recht om alle geleden schade op uw gemeente te verhalen.” In de brief wordt gemeenten verzocht te wachten totdat ‘de hoogste rechter uitspraak heeft gedaan’. Doen ze dat niet dan worden ze ‘zo nodig’ gesommeerd af te zien van invoering van het opt-in systeem per 1 januari 2020.

(Klik hier voor de volledige PDF-versie van de brief )

In een interview in Forum, het opinieblad vanVNO-NCW, noemt Bert Geefshuijsen, commercieel directeur van Koninklijke Drukkerij Em. De Jong, het ‘een misverstand’ te denken dat ‘geen reclamefolder in de brievenbus gelijkstaat aan het klimaat redden’. Bovendien zijn de belangen voor de drukkerij groot:

Als de Ja/Ja-sticker in meer gemeenten wordt ingevoerd gaat de drukkerij van Geefshuijsen dat in de inkomsten merken. Het bedrijf drukt 90 procent van de foldermarkt in Nederland en 35 huis-aan-huisbladen. Het levert een derde van de omzet op. Geefshuijsen verwacht dat hij daarvan een substantieel deel kan verliezen. Om die reden is hij al een tijdje internationaal aan het uitbreiden. Maar ook in Frankrijk en Duitsland ‘doet men aan het klimaat’. Men volgt er met belangstelling de pogingen van Nederlandse gemeenten om de stroom drukwerk terug te dringen. (Forum)

Ondernemersorganisatie MKB-Nederland liet eind september weten, in reactie op de verloren hoger beroepzaak, te vrezen voor ‘een mogelijke golf van verschillende ja-ja-sticker regimes die ons land gaat overspoelen’. Ze pleitte ‘met klem voor een landelijk model waarmee zowel gemeenten als ondernemers uit de voeten kunnen’. Ze riep gemeenten op ‘even pas op de plaats te maken’: “De reclamefolder is een buitengewoon effectief marketinginstrument voor winkelbedrijven en die staan al onder druk, zo laat ook het aantal faillissementen in de sector zien.”

Deze week kondigde INretail, de brancheorganisatie voor de non-food retail, aan in actie te komen tegen alle regelgeving en verplichtingen die de overheid oplegt aan winkeliers. Anders dan de boeren en bouwers die naar het Malieveld trokken om te protesteren, kiest INretail ervoor om met haar leden zoveel mogelijk brieven aan politici te mailen met daarin hun grieven. Ze roepen onder meer op tot een ‘eerlijk speelveld voor de hele retail’: “In de winkelstraat vallen de klappen van regels die online niemand raken: geen tasjes meer voor de klant, reclamebelasting, reclamefolders die verboden worden enz. enz. Winkeliers in de straten voelen dit keihard, maar hun online concurrenten niet. Sterker nog, die profiteert er daardoor van!”

[EBb]: Dit artikel is 15/11 om 15:03 uur bijgewerkt en vermeldt nu dat KVGO naar verwachting volgende week met meer informatie naar buiten komt. Ook is een passage over de gemeenten Ridderkerk en Dronten toegevoegd, met daarbij de brief van de brancheverenigingen.