Het doek valt voor Ipex

“We spelen niet langer in de Drupa-categorie”, stelden de Ipex-organisatoren van Informa Exhibitions eind vorig jaar met gevoel voor understatement vast. Na overleg met exposanten en partners houdt Ipex nu toch definitief op te bestaan. Na het debacle in Londen in 2014 keerde de beurs in 2017 terug naar Birmingham. Het wist daar vier dagen lang nog slechts een halve hal te vullen en 7.000 bezoekers te trekken. Hoewel aanvankelijk nog een vervolg in 2019 werd beloofd, blijkt dit nu de laatste editie te zijn geweest.

***

[update 17-07-2018]

Luister de podcast ‘Het Grafisch Gesprek‘ over de teloorgang van Ipex

***

Volgens de verklaring (dd. 26 juni 2018) van Informa ‘komen de behoeften van de industrie niet langer overheen met die van de beursorganisatoren wat betreft  frequentie,  schaal en  investeringen in het merk’. Maar het verscheiden van de ‘International Printing Machinery and Allied Trades Exhibition‘ komt bepaald niet onverwacht, stelt Gareth Ward, hoofdredacteur van Britse vakblad The Print Business. Hij vergelijkt het slotakkoord van een van de oudste grafische vakbeurzen ter wereld (de eerste aflevering vond plaats in 1880) met een lange versie van de ‘Dead Parrot’-sketch van Monty Python: “Iedereen kon zien dat het toch echt al afgelopen was. It is not merely resting; it has become an ex-show.”

Juist vorige week beschreef ik op de website van VIGC en in een podcast op Grafisch Gesprek hoe grafische vakbeurzen zichzelf opnieuw proberen uit te vinden, met Pure Digital, Fespa en Print4All als recente voorbeelden:

“Een sterk veranderende industrie heeft behoefte aan een ander type vakbeurs. Dat daagt organisatoren uit om bestaande formats aan te passen of nieuwe evenementen te lanceren. De Engelse Ipex geldt voor beursorganisatoren waarschijnlijk als schrikbeeld van hoe een evenement van internationale allure ook snel zijn naam en faam kan verliezen.”

Over de dramatische aanloop naar de Londense editie van Ipex in 2014 – en over de desastreuze afloop ervan – deed ik dat jaar voor vakblad Grafisch Nieuws verslag.

Nieuwe wegen

Met de keuze, halverwege Ipex 2010, van David Preskett als president van Ipex 2014 wordt duidelijk dat de vakbeurs een nieuwe weg wil inslaan. Preskett, directeur professional print van Canon, is bij zijn benoeming in 2010 namelijk de eerste Ipex-voorzitter ooit uit de digitale printwereld. Hij volgt George Clark op, de topman van Heidelberg UK die zich in 2006 en 2010 president van Ipex mocht noemen. Preskett gebruikte die twee edities van de vakbeurs als platform om de ambities van Canon in de grafische industrie duidelijk te maken, nadat Indigo en Xeikon al in 1993 de allereerste digitale full colour persen lanceerden op de beursvloer van Ipex. Hij zegt in 2010 dat zijn aanstelling duidelijk laat zien in welke richting de industrie zich ontwikkelt: “Digitaal zal blijven groeien. Maar het mooie van Ipex is dat deze beurs laat zien hoe digitaal en offset elkaar aanvullen en naast elkaar kunnen bestaan.”

Stevige beursvloer

Beeld uit de Ipex 2014-brochure

Een jaar later kondigt beursorganisator Informa Print Group aan dat de editie van 2014 niet opnieuw in Birmingham zal plaatsvinden – zoals dat sinds 1980 het geval was – maar dat is gekozen voor Londen omdat Ipex zich nog nadrukkelijker op een internationaal publiek wil richten: “Tot nu toe was het NEC-complex in Birmingham het enige beursgebouw in het Verenigd Koninkrijk dat groot genoeg was voor Ipex. Maar sinds de uitbreiding van de beurshallen van het ExCel gebouw in London [tot 100.000 vierkante meter] beschikken we nu over een uitstekend alternatief.” Zelfs de burgemeester van Londen, Boris Johnson, is opgetogen. Zijn stad zit op dat moment middenin de voorbereidingen van de Olympische Spelen van 2012: “Het is geweldig nieuws voor Londen dat ook de ‘Olympische Spelen van de grafische industrie’ weer thuiskomen.”

De Ipex-organisatie laat niets aan het toeval over en vraagt daarom specialisten te onderzoeken of de beursvloer van de ExCel-hallen wel sterk genoeg is om al die draaiende drukpersen te dragen – waar nodig zal eventueel extra versteviging worden aangebracht.

Naar Londen

Beeld uit de Ipex 2014-brochure

Ook de standhouders zijn enthousiast, vertelt beursmanager Trevor Crawford: na overleg met zo’n 60 belangrijke exposanten blijkt 90 procent van hen positief over de verhuisplannen. Heidelberg maakt begin december 2011 bekend alvast haar vierkante meters te hebben vastgelegd – net zoveel als tijdens Ipex 2010 – in de grootste hal van de ExCel: “Dat we deze beslissing eerder hebben genomen dan bij voorgaande edities bewijst ons enthousiasme voor Ipex 2014.” Crawford meldt tevreden dat inmiddels de top 30 exposanten – waaronder ook andere belangrijke persenfabrikanten – standruimte heeft gereserveerd. Begin 2012, in de aanloop naar Drupa in Düsseldorf, groeit het vertrouwen: precies twee jaar voordat Ipex 2014 haar deuren zal openen is meer dan de helft van de Londense beursvloer al gevuld.

Kompas

In Messe Halle 9 zet de Japanse persenbouwer Komori tijdens Drupa de handtekening onder de Ipex-bevesting: “Als een van de vier wereldwijd belangrijke grafische vakbeurzen heeft Ipex altijd een belangrijke rol gespeeld in ons schema. Londen maakt de beurs nog aantrekkelijker voor internationale bezoekers.” De stemming zit er bij de officiële lancering van Ipex, halverwege Drupa, dus goed in. Er komen ruim honderd leveranciers naar de feestelijke receptie van de Ipex-organisatie op haar stand in beurshal 5, waar ze welkom worden geheten door David Preskett. Ook Drupa-directeur Manual Mataré komt zijn collega’s van de Britse concurrent succes wensen.

’s Avonds in de Altstadt, bij de presentatie van de plannen en het nieuwe logo – een kompas – aan de internationale vakpers, wordt er alvast geproost op het toekomstig welslagen van Ipex.

Het lijkt er bovendien op dat een ongeschreven regel zich weer eens kan laten gelden: ‘Drupa toont beloftes, tijdens Ipex zijn ze werkelijkheid’. Met de aankondiging in Düsseldorf van Landa’s spectaculaire ‘nanography’ en bijvoorbeeld ook Xeikon’s ‘liquid toner’, kan Ipex in 2014 mogelijk op mooie publiekstrekkers rekenen in Londen.

Focus verleggen

Er wordt tijdens Drupa een ronkende brochure over Ipex verspreid: “We zullen het eerste evenement zijn dat de volledige 100.000 vierkante meter vloeroppervlakte van het ExCel-complex bezet.” Op de plattegrond zijn alvast stands ingetekend met namen als Kodak, Landa Labs, Agfa, Heidelberg, Xerox en HP. Van HP staat in de brochure ook een enthousiast citaat over Ipex 2010 groot afgedrukt: “Verwachtingen overtroffen. We zijn blij te kunnen melden dat we onze omzetdoelstelling al na vijf dagen voorbij zijn geschoten.”

Beeld uit de Ipex 2014-brochure

Maar het is juist HP dat, ruim een maand nadat Drupa met een ‘record resultaat’ is afgesloten, bekend maakt niet deel te nemen aan Ipex 2014. Het bedrijf, dat in Düsseldorf nog Heidelberg naar de kroon stak in vierkante meters standruimte, zegt de focus te willen verleggen naar meer gespecialiseerde beurzen en klantgerichte evenementen zoals DScoop. Ook Agfa laat weten niet naar Londen te komen: markt-specifieke beurzen zoals Fespa en beurzen in opkomende markten zoals China en Latijns Amerika krijgen voortaan voorrang. Vervolgens laat Benny Landa weten zich te beraden op zijn aanwezigheid. Als dan op 15 augustus ook Heidelberg zich terugtrekt, slaat de stemming om. Preskett: “Dit is duidelijk een teleurstelling.”

Door afzeggingen geplaagd

De door afzeggingen geplaagde Ipex-organisatie ziet zich in oktober ook nog genoodzaakt te reageren op kennelijke plannen van Manuel Mataré om de frequentie van Drupa driejaarlijks te maken: “Het lijkt erop dat ze met deze verandering van het beursritme vooral hun eigen portfolio op orde willen brengen, maar niet het belang van de grafische industrie dienen. Alle grote fabrikanten die wij hebben gesproken zijn tegen deze verstoring van de Europese beursagenda, ook al omdat hun R&D agenda vaak is afgestemd op het bestaande ritme.” Uiteindelijk is het resultaat van deze Drupa-discussie dat die beurs toch vierjaarlijks blijft, maar in 2016 nog slechts elf in plaats van veertien dagen zal duren.

Het verandert allemaal niets aan de situatie van Ipex: vlak voor kerst haakt Xerox af en begin 2013 keert ook Komori terug op de eerdere toezegging. Landa hakt de knoop door: “In de unieke situatie waarin we ons bevinden, met 400 voorbestellingen, is het niet nodig om op internationale beurzen machines te tonen om onze commerciële doelstellingen te bereiken.” Kodak komt evenmin en begin maart zegt ook Canon af – waarbij David Preskett via Twitter bekend maakt zijn voorzitterschap van Ipex 2014 neer te leggen.

Hard to stand down as President of IPEX 2014 today, many thanks for the support from the IPEX Advisory Committee.

— David Preskett (@CanonDavidP) March 7, 2013

Print en multi-channel

Ipex is dan echter al druk doende het roer om te gooien. De beursorganisatie publiceert eind januari 2013 een white paper waarin de resultaten van een onderzoek onder zo’n 1.600 beursbezoekers zijn uitgewerkt tot een plan van aanpak. De nadruk zal komen te liggen op digitaal drukken en cross media technologie: de beurs noemt zichzelf nu ‘het eerste wereldwijde evenement waar print en multi-channel elkaar ontmoeten’. Even dreigt Ipex – dat nog zes in plaats van acht dagen zal duren – hierin zelfs een beetje door te schieten door te stellen dat de beurs haar focus niet langer hoeft te richten ‘op de noden en verwachtingen van de offset-exposant’. Maar na openlijk protest van Printers Superstore, de Britse distributeur van Hans Gronhi en Shinohara offsetpersen, haast Informa zich te verklaren: “Natuurlijk zijn offsetdrukkers belangrijk voor ons.”

Nieuw elan

Met de organisatie van een prestigieuze World Print Summit krijgt de beurs nieuw elan. Gedurende Ipex zal er een vierdaags congres plaatsvinden waar grote namen [waaronder Benny Landa] spreken uit de grafische industrie en uit de wereld van marketing en communicatie. Bovendien zijn er nog altijd zo’n 500 exposanten op de beursvloer te vinden, al is die met zo’n 40.000 vierkante meter nu aanzienlijk kleiner dan aanvankelijk gedacht. Onder de bedrijven die wèl aanwezig zijn bevinden zich spelers als Xeikon, Screen, Goss, EFI, Presstek, Fujifilm en Konica Minolta (dat zich de grootste standhouder mag noemen), en daarmee is er dus nog altijd genoeg te zien. De noodgedwongen transformatie van Ipex zou wel eens model kunnen staan voor de toekomst van de vakbeurs – en die van de grafische industrie.

Nieuw begin?

Na de dramatische aanloop naar Ipex 2014 met de talloze afzeggingen is het logisch dat beursmanager Trevor Crawford liever vooruit kijkt als we hem halverwege de zesdaagse beurs naar zijn mening vragen over deze editie: “Het voelt alsof we een nieuwe beurs hebben gelanceerd, dit is een nieuw begin. Daarom hebben we ook alle afgehaakte exposanten uitgenodigd toch vooral te komen kijken naar wat we hier hebben bereikt. Ik weet zeker dat we met deze transitie op het goede pad zitten.” Hij kondigt dan ook direct al de volgende aflevering van Ipex aan, van 19 tot en met 24 maart in 2018, en – “uiteraard” – opnieuw in het ExCel beursgebouw in Londen, dat tegen die tijd nog beter per openbaar vervoer bereikbaar zal zijn.

Uiterst sobere presentatie

Of die editie er daadwerkelijk gaat komen, en in welke vorm dat dan zal zijn, staat nog maar te bezien. Want het is toch wel even slikken bij binnenkomst van de twee ternauwernood gevulde beurshallen. Niet zozeer vanwege de vele ontbrekende grote namen – dat wisten we vooraf – maar vooral door de vaak uiterst sobere presentatie van de exposanten die er wel staan. “Afzeggen was duurder, daarom zijn we toch maar gekomen”, vertrouwt een van de standhouders me toe.

Behalve de talloze plekken die zijn opgevuld met tafeltjes en stoelen (Crawford daarover: “Uit onze enquêtes blijkt dat beursbezoekers enorm veel behoefte hebben aan zulke plekken om rustig zaken te kunnen doen”) vallen ook verschillende volkomen verlaten stands op. Als er al creatieven, marketeers en drukwerkinkopers op deze tot ‘Digital, Print & Marketing Communications event’ omgedoopte vakbeurs afkomen, met welk beeld van de branche zullen ze dan naar huis zijn gaan?

Techniek én toepassingen

Hopelijk is hun aandacht toch ook getrokken door de partijen die zich wel van hun beste kant laten zien. Zoals op de stands van bijvoorbeeld Fujifilm, Xeikon en Konica Minolta, waar flink wordt uitgepakt met techniek én toepassingen. Fujifilm liet vier jaar geleden tijdens Ipex een prototype van haar inkjet-vellenpers Jet Press en kan dit jaar op de eerste beursdag de plaatsing van een Jet Press 720 in Nederland (bij drukkerij HuigHaverlag) bekendmaken. Xeikon laat weliswaar haar Trillium-pers thuis, maar heeft wel goed nieuws: het eerste exemplaar van die nieuwe liquid toner-pers zal binnenkort in Frankrijk worden geïnstallleerd om uitgebreide praktijktests te ondergaan. Bovendien wordt de Xeikon 3500 die wél op de stand stond ter plekke verkocht.

Konica Minolta mag zich dit jaar de grootste standhouder van de beurs noemen en vervult die rol met allure. Het lanceert haar eerste digitale labelpers, de bizhub Press C70RLC (gebaseerd op het prototype dat vorig jaar al even tijdens LabelExpo inBrussel te zien was) en trekt veel publiek met de live-demonstraties van de KM-1. Die inkjet-vellenpers, onthuld tijdens drupa in 2012, wordt in samenwerking met Komori ontwikkeld en gebouwd en zal naar verwachting nog dit jaar bij de eerste klanten worden geïnstalleerd.

Drukken of printen?

Ipex 2010 stond nog in het teken van de strijd tussen ‘drukken’ en ‘printen’, maar dit jaar ontbreken de persen vrijwel volledig. Met enige moeite zijn er misschien drie of vier exemplaren te vinden. Meest opvallend daarbij is de aanwezigheid van Komori, dat eerder nog had laten weten toch niet naar Ipex te zullen komen: de Lithrone GL540 met H-UV droging vormt nu de trekpleister van de zogenaamde ‘Eco Zone’ op de beursvloer. Verderop staat ook nog een vijfkleuren Heidelberg Speedmaster SM52 vanwege de ‘Make Ready Challenge’ – een wedstrijdje ‘wie kan het snelst zijn pers inrichten’, dat in dit tijdperk van automatische plaatwissels en elektronische voorinstellingen toch een beetje overkomt als, eh, folklore.

‘Lekker druk’

Zonder de grote namen met hun grote stands, is er volop ruimte voor bijvoorbeeld de leveranciers van afwerkapparatuur. Ook leveranciers van workflowoplossingen en bijvoorbeeld Web to Print software worden op de beursvloer nu eens niet overschaduwd. Neem Chili Publish, dat voor het eerst mee doet aan Ipex (“We bestaan pas vier jaar”) en dus geen beeld van voorgaande edities in het achterhoofd heeft: “We hebben het hier lekker druk en het gaat ons goed: we verwachten dat we dit jaar weer met 25 tot 30 procent groeien – in omzet, in klanten en in medewerkers.”

Er was nu ook eens tijd om uitgebreid stil te staan bij een exposant als Chris Jones van Novalia, die enthousiast vertelt over hoe hij al jaren werkt aan het perfectioneren van gedrukte elektronica om interactief drukwerk te creëren. Hij slaat op een postertje met daarop een afbeelding van een drumstel en kan op die manier de bass drum, de snaredrum en de bekkens laten klinken. Eigenlijk zijn de drukkerijen die hier rond lopen niet zijn publiek, geeft hij toe: “Het drukken is het probleem niet meer. We hebben nu vooral creatieve ontwerpers nodig die mooie toepassingen voor deze techniek bedenken.”

Landa spreekt

De Ipex-organisatie zette ook stevig in op een inhoudelijk beursprogramma, met op verschillende plekken op de beursvloer ruimtes voor sprekers, workshops en presentaties. Een van de aansprekende namen die Ipex wist te strikken voor haar ‘World Print Summit’ was Benny Landa. Hij neemt weliswaar geen nanografische persen mee naar Londen, maar zijn visionaire aanwezigheid moet voldoende zijn om flink wat publiek op de been te brengen.

Dat lukt inderdaad, maar in het karige decor dat Ipex hem biedt valt het zelfs Landa zwaar zijn optimisme over de toekomst van drukwerk over te brengen op de aanwezige beursgangers. Bij gebrek aan nieuws – zelfs een lanceringsdatum voor de eerste nanografische pers zit er bijvoorbeeld niet in – blijft het bij een herhaling van zijn positieve boodschap: de renaissance van drukwerk komt er aan, of is zelfs misschien al wel begonnen. Daar is alleen op Ipex helaas nog weinig van te merken.

Toch tevreden

Na afloop van Ipex publiceert vakblad PrintWeek de bezoekersaantallen: in zes dagen tijd zijn er bijna 23.000 beursgangers geteld. Dat is nog niet de helft van Ipex 2010, maar beursmanager Trevor Crwaford laat zich daardoor niet uit het veld slaan: ”Het is een feit dat we van ooit 50.000 vierkante meter naar een beursvloer van 15.000 vierkante meter zijn gegaan. Dus natuurlijk komen er dan ook minder mensen. Ik vind daarom dat je deze Ipex niet met vorige afleveringen kunt vergelijken. Ik zie dit als een nieuwe start, en dan ben ik heel tevreden met deze cijfers.”

Enkele dagen later maakt Trevor Crawford bekend dat hij de Ipex-organisatie en moederbedrijf Informa Exhibitons verlaat, op zoek naar een nieuwe uitdaging.

***

Beste lezer, van bovenstaand artikel maakte ik een aangepaste versie met Slices, onder de titel ‘Exit Ipex’. Slices is bedacht om verhalen op een visuele manier te presenteren, eerst en vooral op het beeldscherm van smartphones. Klik hier om te zien hoe ‘Exit Ipex‘ eruit ziet. Ik ben benieuwd wat je er van vindt.