Boekdrukkunst

Fokke & Sukke canon

Bigger than you think

Campagne “Print Powers America”

 

Druk plaat

_ G. Hamilton IV - 'If I possessed a printing press...' (1957)

GreatBookRobbery

Oude boeken geroofd

Lees meer

Begin maart is De Grafische Vakpers van start gegaan – een nieuw initiatief van Alex Kunst en Ed Boogaard.

Nieuwe artikelen verschijnen nu eerst op ons portal voor onafhankelijke vakinformatie. Meld je aan en bouw mee aan het platform.

18 juni, 2013, 11:30 am | 27 reacties

‘Droomboek’ in Duitsland gedrukt

[update 22-10-2013]

Premier Rutte geeft antwoord op schriftelijke vragen (.PDF) van CDA kamerlid Van Toorenburg:

“Het is mooi dat het Nationaal Comité Inhuldiging dankzij de sponsoring door de Nationale Postcodeloterij, de mogelijkheid had om de Koning en alle huishoudens in Nederland en de Caribische delen van het Koninkrijk, het Droomboek aan te bieden.”

*

[update 04-09-2013] PowNews: “CDA gaat vragen stellen aan minister over uitbesteden drukorder Droomboek aan Duitsland”

*

nw-news.de: “Sehr zum Ärger der niederländischen Drucker soll das “Traum-Buch” für den niederländischen König Willem-Alexander in Deutschland gedruckt werden
NCI: “Een Nederlandse drukkerij had de voorkeur, maar helaas waren de kostenverschillen niet te overbruggen
KVGO: “Teleurstellend dat het Nationaal Geschenk niet in Nederland wordt geproduceerd”
Graficus: “Het is van de gekke dat het Koningsboek geïmporteerd moet worden”
CNV: “Onbegrijpelijke beslissing, als je je realiseert dat er iedere week een grafisch bedrijf failliet gaat”

'Deel jouw droom...'

De drukorder van het nationale ‘Droomboek’ voor het Koninklijk Paar – met een oplage die zou kunnen oplopen tot zo’n 7,5 miljoen exemplaren – gaat aan grafisch Nederland voorbij: het Duitse Mohn Media verzorgt de productie. Het Droomboek was een van de opvallendste initiatieven die het Nationaal Comité Inhuldiging (NCI) in de aanloop naar de troonswisseling bekendmaakte. Het NCI laat [EBb] weten: “Een Nederlandse drukkerij had de voorkeur, maar helaas waren de kostenverschillen niet te overbruggen.”

Droomorder
Het Droomboek is een bundeling van ‘de meest verrassende, inspirerende en begrijpelijke dromen voor ons land’. Het boek wordt niet alleen op 5 september aan het koningspaar aangeboden, maar zal volgens het NCI ook “in gedrukte vorm gratis ter beschikking worden gesteld aan elke inwoner van Nederland en het Caribisch gebied die hier prijs op stelt” – wat bij het gestelde maximum van een boek per huishouden zou kunnen resulteren in een droomorder met een oplage van zo’n 7,5 miljoen boeken.

Uitgebreid offertetraject
“Het Droomboek gaat gedrukt worden bij drukkerij Arvato Mohn Media (Duitsland). Er is een uitgebreid offertetraject geweest waarna deze drukker de opdracht gegund is”, laat het NCI desgevraagd weten aan [EBb]. “Er is een shortlist gemaakt en daarnaast hebben een aantal drukkerijen zelf hun diensten aangeboden. Er zijn meerdere offertes uitgebracht, waarop de uiteindelijke keuze is gebaseerd.”

Nationale Postcodeloterij
Het Droomboek-initiatief is volgens het NCI zowel financieel als organisatorisch tot stand gekomen dankzij de Nationale Postcode Loterij (NPL): “De Nationale Postcodeloterij is de opdrachtgever, omdat zij het project financieren.” Andere partners die een bijdrage hebben geleverd aan de productie van het Droomboek en de bijbehorende website zijn onder andere Nieuw Amsterdam, Sandd, De Schepper Campagnes en Stichting Propaganda van het Nederlandse Boek. “Voor de NPL stond voorop dat het boek klimaatneutraal gedrukt kon worden en zo kostenefficiënt mogelijk, aangezien het uiteindelijk beschikbaar gesteld moet worden aan alle huishoudens in Nederland”, aldus het NCI.

Milieuvriendelijk produceren
Arvato Mohn Media, onderdeel van Bertelsmann, is geen onbekende voor de NPL. Het in maart verschenen MVO-jaarverslag van Goede Doelen Loterijen (waar ook de NPL onder valt) beschrijft hoe De Schepper Campagnes het drukwerk van Goede Doelen Loterijen beheert:

“Arvato Mohn Media, een grote drukkerij in Duitsland, produceert bijvoorbeeld de Coupon Agenda voor de Nederlandse Postcode Loterij zo milieuvriendelijk mogelijk en de CO2 voor het FSC-papier dat voor de productie in 2012 is gebruikt wordt gecompenseerd. Het is onze uitdaging het proces van het optimaliseren van de duurzaamheid van ons papiergebruik door te zetten. Niet alleen door het gebruik van duurzaam papier, maar ook door het selecteren van duurzame leveranciers.”

In etappes gedrukt
Volgens de website ontvangen alle huishoudens begin september een voucher per post. Daarmee kan het boek bij de boekhandel worden opgehaald. Het boek zal bovendien in digitale versie te downloaden zijn. “We gaan ervoor zorgen dat ieder huishouden in Nederland de gelegenheid krijgt om over het boek te beschikken”, licht het NCI toe: “We bieden het boek digitaal aan en daarnaast zullen er genoeg papieren exemplaren beschikbaar komen. Het boek zal in etappes gedrukt worden, zodat het aanbod aansluit op de vraag.”
Over de uitvoering van het boek doet het NCI nog geen mededelingen: “Het boek wordt aangeboden aan de Koning op 5 september 2013. Het is een cadeau voor het Koninklijk paar, dus tot die tijd blijft de inhoud en de vorm een verrassing.”

‘Teleurstellend’
De Koninklijke KVGO noemt het in een reactie aan [EBb] “teleurstellend dat het Nationaal Geschenk niet in Nederland wordt geproduceerd. Wij hebben echter geen signalen ontvangen dat de procedure voor deze mega order niet zorgvuldig is gegaan.”

Van de gekke…
Robbert Delfos, de nieuwe hoofdredacteur van vakblad Graficus, schrijft deze maand in zijn voorwoord dat het ‘een eis of dringend advies’ van het comité had mogen zijn om deze boekproductie binnen de landsgrenzen te houden. Hij ving signalen op dat het boek in Italië zou worden gemaakt:

We kunnen het werk goed gebruiken. Ook de stap naar onze Koninklijke branchevereniging is overgeslagen. Had toch leuk geweest, ‘mede namens de Nederlandse Grafimediabranche…’.

Vorige week reageerde Graficus al met een persbericht – onder de kop “‘Van de gekke’ dat Italianen Koningsboek maken” – op geruchten dat Italianen het boek zouden gaan produceren. Hoofdredacteur Delfos sprak volgens het persbericht ook een van de Nederlandse bedrijven die mee-offreerde:

‘Het gesprek ging niet over geld. Misschien is dat wel de echte reden voor de Italiaanse route, maar de grootste bottle neck lijkt de complexe afwerking. En aangezien de oplage varieert afhankelijk van de via internet kenbaar te maken belangstelling voor een papieren versie van het zogeheten ‘Dromenboek’, moet de producent tot misschien wel oplage drie miljoen kunnen opschakelen.”

[update 20 juni 2013] Vakbond CNV noemt de beslissing om het boek in Duitsland te drukken ‘onbegrijpelijk’:

Wekelijks een grafisch bedrijf failliet maar “boek van het jaar” wordt niet in Nederland gedrukt. (…) Met een oplage van miljoenen exemplaren zou dit voor de grafische industrie in ons land een oppepper van jewelste zijn maar onder verantwoordelijkheid van het Ministerie van Algemene Zaken is de mooiste opdracht van het jaar aan een Duits grafisch bedrijf gegund.”

“Ondanks zo’n tegenslag richten wij sectorbreed de blik naar de toekomst. Binnenkort is een afvaardiging van cao-partijen op bezoek bij de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Fijn dat we worden ontvangen maar het onderwerp is in relatie tot bovenstaande nu wel erg wrang, nl. werktijdvermindering voor oudere werknemers om plaats te maken voor de instroom van jongere mensen”

[update 21 juni 2013] Inmiddels besteedt ook de landelijke pers aandacht aan het verhaal rond het Droomboek, nadat vakbond CNV er de publiciteit mee zocht:

*

[Zie ook op EBb: “Koninklijk drukwerk”]
[Zie ook op EBb: ‘Welkome oppepper’ werd afknapper]

27 reacties aan‘Droomboek’ in Duitsland gedrukt

  • henk tienkamp

    Er is geen commercieel probleem, er is een moreel probleem. Een land is een samenleving als een gezin, er wordt van alle Nederlanders een bijdrage (belasting) verwacht aan onze maatschappij op straffe van bijzonder pittige sancties. Er is geen marktwerking aan de overheidskant, wij kunnen als inwoner van Nederland niet kiezen om belastingplichtige te zijn in bv. Duitsland of Portugal. De organisatie van Nederland zorgt ervoor dat de productiekosten hoog zijn in vergelijking met veel andere landen (kijk naar minimumlonen, pensioenstelsel, ziektekosten, huizenprijzen). Dezelfde overheid die deze organisatie heeft veroorzaakt mag dus niet zelf proberen deze kosten te ontwijken door in het buitenland in te kopen. Commerciele bedrijven kunnen dat doen, wij hoeven namelijk niet te kiezen voor een commercieel bedrijf, overheden niet. Wie zijn degenen die dit toch tamelijk fundamentele punt over het hoofd gezien hebben?
    Openlijk verantwoording afleggen lijkt me niet teveel gevraagd.

  • Henk Gianotten

    Ik denk dat Mirko de plank volledig misslaat. Verzameldrukwerk (gang printing) werkt indien gestandaardiseerde producten (flyers, verpakkingen, folders, visitekaartjes e.d.) gecombineerd worden op een drukvel. Bij Saxoprint en CéWé wel tot het formaat van 120 x 160 cm. De oplages van die producten moeten ook gestandaardiseerd zijn. B.v. 125 exemplaren of veelvouden daarvan zoals 150, 375, 500 etc. Bij boeken kan dat als je 2 boeken boven elkaar plaatst en de oplage identiek is. Dat komt echter niet veel voor. Dit boek is typisch voor grootformaatvellenoffset of (hoogstwaarschijnlijk) rotatie-offset. Het voordeel van verzameldruk met andere orders is niet aanwezig. Het enige dat zou kunnen is dat 2 boekblokken boven elkaar gedrukt worden, verwerkt tot boekblokken, gesneden en daarna in een band gezet. Verzameldrukwerk kent vele voordelen die je bij bv etikettendruk of W2P ziet toegepast. Tot de traditionele verzameldrukwerkorders behoort dit droomboek echter beslist niet.

  • ineke

    Schandalig dat dit gebeurd is. Dat boek komt ons huis dus niet in. Alle drukkerijen vechten om ‘in leven te blijven’en wat gebeurt er met het nationaal geschenk? Dat wordt dan gezellig in Duitsland gedrukt. Hoe halen ze het in hun hoofd.
    Hier hadden heel wat mensen aan kunnen werken, c.q. heel wat minder mensen in ieder geval een periode geen uitkering nodig gehad, maar zover denkt men waarschijnlijk niet door.
    Verdrietig hoor, om dit te horen!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

  • Henk Gianotten

    Jeroen Pauw meldde bij P&W (donderdagavond j.l.) dat de Duitse drukker 70% goedkoper zou zijn dan de Nederlandse drukker(s). Heeft hij dat van ‘horen zeggen’ of is er een document waarmee die uitspraak onderbouwd kan worden? 70% minder zou wel héél erg veel zijn. Wie heeft commentaar of een antwoord?

  • J.M. van Mechelen

    Onze dochter en haar man werken bij twee verschillende grafische bedrijven. Beide bedrijven hebben, door het teruglopen van het aantal orders, mensen moeten ontslaan.

    Onze tegoedbon voor het Droomboek gaat, voorzien van een toelichting, retour afzender. Als iedereen die verontwaardigd is over de gang van zaken dat nu eens deed?

  • Henk Gianotten

    Nog 2 nachtjes slapen en dan weten we hoe het droomboek er uit ziet. Wellicht krijgen we dan ook meer details over deze ‘deal’ en het vervolgtraject.

  • Ik kan het mij heel goed voorstellen. Het drukwerk is daar bijna 70% goedkoper dan in Nederland. Al ons drukwerk wordt ook in Duitsland gedrukt. Het is echt geen waardeloze Vistaprint kwaliteit.

    • Ed Boogaard

      Mirko, die ’70 procent goedkoper’ lijkt wel heel erg veel? Kun je daar meer over melden? Zie ook de reactie van Henk Gianotten: ow.ly/22r3rT

      • Henk Gianotten

        Ruim 2 jaar geleden heb ik de prijzen vergeleken van standaard producten (brochures 16 pagina’s A4, flyers A5 e.d.) van Nederlandse en Duitse W2P-leveranciers. In beide gevallen waren het volgens ISO-12647 gecertificeerde bedrijven (Fogra, SCGM en BVDM) en de transportkosten waren inclusief. Toen bleek dat Duitse drukkers gemiddeld tussen de 10 en 15% goedkoper waren. Bij enkele producten waren de Nederlandse W2P-bedrijven goedkoper. Het leek destijds dat de Duitse aanbieders vooral hun Duitse concurrenten in de gaten hielden. Volgens een hele grote partij (Céwé) is er nog een flinke groei te realiseren en biedt het Duitse prijspeil nog voldoende ruimte om te groeien. Ik denk dat prijsverschillen mogelijk zijn maar betwijfel of de claim “het drukwerk is daar bijna 70% goedkoper” overeind kan blijven. Bij megaorders zou de capaciteit en formaatkeuze grote invloed kunnen hebben op het prijsniveau maar ik hoor graag waarom die “70% goedkoper” hét belangrijke argument was.

      • Mirko

        Het scheelt natuurlijk wel per artikel de marges. Ik heb het ook over bijna. Ik heb veel drukwerk van Posters, Flyers Magazines etc… veel offertes aangevraagd bij drukkers. Destijds was een drukker de voordeligste. Daar betaalde ik voor 10000 A4 Flyers meer dan €325,- en het is niet veel goedkoper geworden. Via via ben ik bij een Duitse drukker gekomen. Daar betaalde ik €100,- voor. Vorige week had een nieuw klant van mij had een offerte opgevraagd van 250 posters. €180,- Ik betaal €35,-. De bekende grote Nederlandse online drukkers laten het ook voor een groot gedeelte in Duitsland of Polen drukken. En het is ook nog eens verzameldrukwerk dat scheelt ook ontzettend veel in de kosten.

        • Emily

          Dit is toch in de verste verte geen vergelijkbaar product als het dromenboek !

          • Henk Gianotten

            Ben ik met je eens. Ik vraag mij echter nog steeds af waar Pauw & Witteman die cijfers – dat Arvato/Mohn 70% goedkoper zou zijn – vandaan haalden. Tot nu toe heb ik nergens de specifieke onderbouwing gezien. Nu de order is uitgeleverd (wat was de uiteindelijke definitieve oplage?) zouden de inkopers open kaart kunnen spelen. Heeft iemand meer en betrouwbare gegevens om deze discussie eindelijk te kunnen afsluiten? Waar blijft de grafische onderzoeksjournalistiek?

          • Ed Boogaard

            Beste Henk, Emily, ik ga er nogmaals mee aan de slag om te proberen de feiten boven tafel te krijgen in deze kostenkwestie!

          • Ed Boogaard

            Overigens vernam ik onlangs dat de drukorder voor een ander boek met een kennelijk koninklijk tintje die aanvankelijk aan een Belgische drukker was gegund terug naar Nederland is gehaald vanwege de commotie rondom het Droomboek. Ik hoop ook daar binnenkort wellicht meer details over te kunnen publiceren.

          • Emily

            Dat komt van deze zelfde bron. En naar nu blijkt een volledig onterechte vergelijking van objecten. Die 70 procent blijft nu echter even onterecht boven de markt hangen. Laten we hopen dat de markt wijzer is.

          • Mirko

            Het zit er dik in dat het verzameldrukwerk is. Dat het boek gewoon tegelijk meegedraaid wordt met andere orders die binnenkomen. Deze drukkers sparen orders op en zetten ze allemaal op 1 plaat(per kleur) . Hierdoor gaat alles in 1 drukgang dat bespaart personeelskosten, drukplaatkosten en de kosten worden verdeeld over alle klanten. Bij dit soort drukkers gaan er duizenden orders per dag de deur uit door heel Europa. Het is eigenlijk het Vistaprint systeem.

  • ex drukker

    Nu er wat media aandacht voorkomt gaat het K.V.G.O ineens wel bewegen. prima hoor maar volgens mij gaat dat spreekwoord
    over dat kalf hier wel op.

    Beetje meer pit kan echt geen kwaad meneer Bakkes.

    • Henk Gianotten

      Volgens mij wordt er nu in het commentaar van Gerard Kroon een – in mijn ogen – belangrijke zaak onderuit gehaald. Gerard zegt dat alle miljoenen boeken direct gedrukt zouden worden. Dan er is dus géén risico voor de drukker maar voor de uitgever. Ik had echter begrepen dat de NPL het risico juist bij de combinatie ‘drukker/binder/logistiek partner’ wil leggen en daarom niet vooraf kan aangeven hoeveel boeken er wanneer geleverd moeten worden. Dat laatste (met een minimum en een maximum oplage) én een gefaseerde levering van een nog onbekend aantal boeken bepaalt de complexiteit van deze order. Zolang niet bekend is hoe deze order in elkaar zit is het beoordelen van de mogelijkheid zoiets in ons land onder te brengen uiterst moeilijk. Zijn die details niet beschikbaar?

      • Ed Boogaard

        Beste Henk en Gerard, het is tot nu toe vrij lastig gebleken om veel details rond deze order boven water te krijgen. Maar het NCI heeft al aangegeven (zie het blogbericht hierboven) dat het boek in etappes gedrukt zal worden, “zodat het aanbod aansluit op de vraag”. In het offertetraject is, naar verluidt, dan ook gevraagd naar een startoplage van 1 of 1,5 miljoen boeken en de mogelijkheid om wekelijks een vervolgoplage te produceren.

  • Direct worden al miljoenen boeken gedrukt. Dat is een goot risico dat geen enkele commerciële uitgever zou nemen. Want komen de mensen dit boek in september wel ophalen? Of liggen ze straks in stapels bij De Slechte, nu Polare geheten?
    Niet zo best voor het imago van de nieuwe koning…

    Was het niet beter geweest eerst bestellingen via internet op te nemen? Vervolgens kan de opdracht worden opsplitst in porties van 5.000 stuks, verdeeld over meerdere bedrijven. Dan was er bij het MKB ook nog reden voor feest.

    Gemiste kans…

  • Dries Aberson

    Onbegrijpelijk. Krijgen we een mooi boek verwacht ik, hoor ik dat dit in Duitsland wordt gedrukt!! En dit in een tijd waar de grafische industrie het zo moeilijk heeft. Dit is niet uit te leggen….

  • ex drukker

    FIJN HE EUROPESE UNIE. Onze grafische industrie word om zeep geholpen door het domme eurofiele beleid van jongetje Rutte
    Geen enkel gevoel of empathie met Nederland. Regeltjes fetisjisten die zich zelf op de borst slaan dat ze het boek voor 2 dubbeltjes minder hebben laten drukken. Ik sta toch versteld van de slechte lobby van K.V.G.O

    Hoezo overslaan K.V.G.O?
    Het K.V.G.O had zich gewoon goed moeten presenteren en op het belang van deze order voor grafische Nederland moeten wijzen. Waarom zijn de leden nog zo mild? Of hebben jullie de moed al opgegeven?

    Hoe kan het dat in de ons omringende lande de grafische industrie zich wel handhaaft of zelfs groeit.
    Het K.V.G.O is alleen sterk in het schrijven van slappe onzin reporten die niets bijdragen aan structurele problemen waar de grafische industrie mee kampt. Valse concurrentie uit andere euro landen zoals België, Polen en de baltische
    staten.

    Misschien is mijn verhaal wat kort door de bocht maar ik baal zo ontzettend van het gebrek van enige liefde voor de eigen industrie die zo ontzettend goed is. En ik vindt het verhaal van K.V.G.O tekenend voor hun gevoel wat er leeft in grafische Nederland. Bestuur aftreden en een bestuur dat de problemen echt durft te benoemen en er ook iets aan gaat doen.

    Bijgevoegd een stukje wat ik van het CNV gemaild kreeg.

    http://www.cnvdienstenbond.nl/nieuwsbericht/wekelijks-een-grafisch-bedrijf-failliet-maar-boek-van-het-jaar-wordt-niet-in-nederland-gedrukt/

  • Emily Knegtel

    Het is onvoorstelbaar dat een dergelijk Nationaal geschenk in het buitenland gedrukt wordt. Ik heb nog geen enkel goed argument gelezen waarom het niet in Nederland had gekund. Complexe order? Te groot? Niet duurzaam genoeg? Een bindwijze die niet in Nederland kan? Kies dan een bindwijze die wel in Nederland kan.
    Er zijn voldoende grafische bedrijven in Nederland die een dergelijke order aan hadden gekund. Of gezamenlijk die order hadden kunnen maken. Iedere duurzaamheidskring in Nederland een deel? Aanvragen per provincie bundelen en de opdracht binnen die provincie laten maken? En dan mag die drukkerij zijn eigen droom aan het boek toevoegen. Misschien iets duurder maar was meer in lijn geweest met de doelstelling van het boek.

  • henk tienkamp

    Het is toch heel logisch dat dit niet in Nederland gedrukt wordt? Onze koning is half Duits, hij heeft een Argentijnse vrouw gezocht, wenste langdurig in Afrika en Argentinië te wonen. Een beetje bekrompen om dat te denken dat productie van drukwerk, dat niet eens door het koninklijk huis wordt uitgegeven, in Nederland moet gebeuren.
    Nederlanders (ook die Nederlanders die royaal boven ons gesteld zijn) zijn een bijzonder opportunistisch volkje (dan zeg ik het mild). Als ze dit niet aanstaat zouden ze mogen besluiten het massaal niet te kopen. We nemen/namen het de Wehkamp toch ook niet kwalijk dat al het drukwerk voor de catalogus uit de rest van Europa komt? Dat het groene boekje een paar jaar geleden uit Hongarije kwam dan weer wel..
    Wat natuurlijk wel stoort is de legitimatie van de monarchie met argumenten van saamhorigheid en binding in Nederland, maar als een grote organisatie daar ook een echte, economische, bijdrage kan leveren, dat beetje nationalisme ineens niet relevant is. Uiteindelijk wel gewoon heel fout.

  • Henk Gianotten

    Kennelijk waren het prijsverschil (niet te overbruggen) en de logistiek bij een order – waarvan de omvang én leververplichting vooralsnog geheel onbekend zijn – de belangrijke argumenten om voor Mohn te kiezen. Dat is vreselijk zuur voor de Nederlandse grafische industrie maar de mogelijke omvang van de order voor drukken, binden én logistiek was blijkbaar te groot of te complex voor de bedrijven in ons land. Mohn staat niet om bekend als agressieve prijsvechter maar wel als uiterst efficiënte dienstverlener die gewend is internationaal te opereren. Een bedrijf dat ondanks of misschien zelfs vanwege de omvang en het productiepotentieel bovendien in staat is zelf in de vakantieperiode zeer flexibel te zijn. Een dergelijke gedwongen flexibiliteit is voor de Nederlandse aanbieders wellicht ook te risicovol geweest. Maar dat blijft gissen. Ik hoop daarover t.z.t meer feiten (hier en in graficus) te lezen.
    Dat het KVGO werd overgeslagen mag je NCI waarschijnlijk niet kwalijk nemen. De branchevereniging is geen (actieve) partij in de relatie tussen opdrachtgever en de internationale leveranciers.
    Dat het NCI zich verbindt aan NPL en dus de kracht/macht van NPL (en dus ook de invloed) accepteert lijkt me evident. De invloed van de grootste sponsor van de culturele sector (en zelfs van een deel van het kroningsfeest) zal in de toekomst beslist groter worden.
    Het is te hopen dat minder grote Nederlandse orders gewoon in Nederland blijven.

  • ex drukker

    Geen wonder dat het zo ontzettend slecht gaat met de grafische industrie in Nederland. Wederom een zeer sterke lobby van het K.V.G.O.

    Slappe hap

Geef een reactie

Je kan deze HTML-tags gebruiken

<a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>

  

  

  

#PastPrintFuture

Over 25 jaar digitaal drukken

Radiografisch

podcast Grafische Gesprekken

Ja Sticker

Branche lanceert ‘Zetjebrievenbusopgroen’

Graphic Means

Documentaire 'Graphic Means' (2017): hoe het grafische proces van ontwerp tot publicatie verliep toen er nog geen computers bestonden.

Klik op de afbeelding voor de trailer.

Herdruk

"Na veertig jaar is op veler verzoek het zeldzame en hoog gewaardeerde NUMMER 6 van FURORE herdrukt"

#happydrupa

The 'happy drupa' Playmobil figurines were a souvenir from drupa 1982. In 2016, they revisited Düsseldorf to touch the future. Ed Boogaard managed to capture some of their #happydrupa highlights.