KB archief: Vakblad Graficus al in 1906

[07-06-2010 update] ‘Graficus verscheen al in 1904’ (lees onderaan verder)

De Koninklijke Bibliotheek (KB) in Den Haag lanceerde eind mei een website met toegang tot het gedigitaliseerde krantenarchief. Op http://kranten.kb.nl/ zijn miljoenen Nederlandse krantenpagina’s die sinds 1618 verschenen voor iedereen doorzoekbaar.

De site is een groot succes, gezien de ‘rokende servers‘.

Rotterdamse Courant, 31 december 1906

Een korte speurtocht naar de term ‘Vakblad Graficus‘ leverde drie documenten op, uit 1922, 1920 en 1906. Dat laatste is verrassend, want in 2007 vierde het vakblad nog het 90-jarige bestaan met een fraai jubileumnummer waarin een herdruk van het allereerste exemplaar uit 1917 was opgenomen. Uit het KB-archief blijkt nu dat De Rotterdamse Courant op 31 december 1906 al melding maakte van tijdschrift Graficus, uitgegeven door Byvoet, Mutsaers en Zoon te Tilburg.

Vakblad Graficus verscheen sinds 1917 als weekblad, maar maakte vorige maand bekend voortaan als maandblad te verschijnen. Daarmee keert het terug naar de wortels, zo blijkt uit ‘Het Drukkers Jaarboek voor 1907’ dat dankzij Google op internet digitaal te vinden is en in het literatuuroverzicht vermeldt:

Graphicus. Maandblad voor de typografie en aanverwante vakken.
Tweede jaargang. Tilburg, Bijvoet, Mutsaers & Zoon, 1 905^ 1 906.

Tilburgs Cultuurgoed

En om de speurtocht dan maar helemaal af te ronden belandde ik nog op de website van de Stichting tot Behoud van Tilburg Cultuurgoed, waar wordt geciteerd uit het boek De Paap van Gramschap – Vier eeuwen schrijven en drukken in Tilburg van Ronald Peeters, en blijkt dat Graficus zelfs al sinds 1904 bestaat:

“Bijvoet-Mutsaers, Drukkerij

Petrus Simon Adrianus Bijvoet werd geboren op 8 maart 1850 te Berchem. Bijvoet was getrouwd met de Tilburgse Maria Johanna Mutsaers (1847-1915). Hun eerste kind werd in 1874 in Tilburg geboren. In het adresboek van 1879 wordt de firma Bijvoet-Mutsaers & Co. als fabrikant in wollenstoffen op de Veldhoven K 185 genoemd, in 1889 zat de firma op het adres Heuvel N 375, en in 1900 was P.S.A. Bijvoet wijnhandelaar op Heuvel N 524 (in 1902 St. Josephstraat N 524). In 1903 werd er een drukkerij Bijvoet-Mutsaers in het pand van drukkerij W. Bergmans aan de Markt gevestigd.

Op 27 november 1905 gaf de drukkerij Het Geeltje, Humoristisch Advertentieblad voor Tilburg en Omstreken uit, waarin Al wat dor en droog is, zal geweerd, al wat treffend, geestig of aardig is, met graagte worden opgenomen. Alleen dit eerste nummer is bewaard gebleven in de Persbibliotheek te Amsterdam. Bijvoet-Mutsaers gaf vanaf 25 november 1905 ook het Geïllustreerd Weekblad de Huisvriend uit. Hiervan is eveneens slechts het eerste nummer bewaard gebleven in de Persbibliotheek. De firma drukte Graphicus, Maandblad van de typografie en aanverwante vakken, dat onder redactie stond van A.W. Barten, P.Postma en F. van Dijk. Er zijn vijf jaargangen van bekend (1904-1909). Bij Bijvoet-Mutsaers werd in 1908 het gedenkboek van de firma Diepen, Een industrieel geslacht, 1808-1908 van dr. B. Dijksterhuis gedrukt.

Petrus Bijvoet overleed op 21 november 1909 te Tilburg. Zijn zoon Arnoldus Henricus Maria Bijvoet, die op 2 november 1881 te Tilburg werd geboren, heeft de zaak blijkbaar voortgezet. Van 1892-1899 verbleef hij te St. Michielsgestel, en van 1901-1902 te Aken, waarna hij in het bevolkingsregister boekdrukker wordt genoemd. Lang bleef het bedrijf niet meer bestaan. In 1912 ging Drukkerij Bijvoet-Mutsaers en Zn. failliet.”