‘Doorstarts horen erbij’

[update 02/06/2010]: KVGO-standpunt inzake doorstarts: ‘Geen enkele branche kan daar in zijn eentje wat aan doen’ (lees onderaan verder]

Aanstaande woensdag vindt in Soestduinen de ledenraadsvergadering van de Koninklijke KVGO plaats. Onder agendapunt 10, ‘Kerntaak 5: Imago‘, staat onder andere spreker Jan Adriaanse op het programma: ‘Expertise: Turnaround management/Reorganisatie en faillissement/Strategisch ondernemerschap‘. Dat kan interessant worden.

Ik interviewde Adriaanse kortgeleden voor een artikel over het fenomeen ‘Doorstarts‘ in maandblad Graficus. Hopelijk is hij in Soestduinen net zo helder als aan de telefoon: hij ziet in de grafische industrie teveel spelers die allemaal hetzelfde doen en voorspelt dat een groot deel van die bedrijven binnen nu en vijf jaar op de rand van faillissement staat. Een fragment uit het Graficus-artikel (waarin overigens ook VNO/NCW, MKB Nederland, FNV Kiem, CNV Media, de Vereniging van Papiergroothandelaren en BührmannUbbens aan het woord kwamen):

Wet helpt niet

‘De Insolventiewet wordt gepresenteerd als panacee voor financiële problemen. Maar er zullen eerder meer dan minder bedrijven failliet gaan.’ Jan Adriaanse verwacht (…) weinig goeds van nieuwe wetgeving: ‘Bedrijven moeten al in een veel eerder stadium reorganiseren, maar beginnen daar veel te laat aan. De laatste strohalm die deze wet ze wil bieden helpt dan ook niet meer – je komt er niet veel verder mee dan het herschikken van de tafels en stoelen op het dek van de Titanic.’

Adriaanse is als Universitair hoofddocent verbonden aan de Universiteit Leiden en actief voor het in turnaround management gespecialiseerde bureau Solvensys. Hij ziet in de grafische industrie teveel spelers die allemaal hetzelfde doen en voorspelt dat een groot deel van die bedrijven binnen nu en vijf jaar op de rand van faillissement staat. ‘Ik zie een industrie in het nauw. Maar je hóeft er niet aan mee te doen – er zijn ook witte raven die er wél in slagen zich te onderscheiden en klanten aan zich te binden zonder in die negatieve prijsspiraal mee te gaan. Dus als het mis gaat moet je niet wijzen naar faillissementen en doorstarts – wie met één vinger wijst naar een ander, wijst met drie vingers naar zichzelf.’

Doorstarts horen erbij

Volgens Adriaanse horen doorstarts er nu eenmaal bij in een vrije markteconomie: ‘Dubieuze doorstarts bestaan niet, want dat zou betekenen dat de curator en de rechter commissaris hebben zitten slapen. Doorstarts zijn ook niet per definitie slecht: ze houden economische waarde in stand.’

Ondernemers moeten het dan ook niet zoeken in strengere wetgeving of bij hun brancheorganisatie, maar bij zichzelf: ‘Als je structureel minder presteert dan de markt, dan is jouw businessmodel onvoldoende onderscheidend. Dan ben je een grijze muis, en dan wordt je uitgespeeld. De kans is groot dat je dan aan de verkeerde knoppen gaat draaien: snijden in de kosten terwijl juist de omzet omhoog moet. Aan die onkunde zouden de brancheorganisaties en de overheid iets moeten doen: help ondernemers tijdig reorganiseren, ver voor het te laat is.’

[update 02/06/2010] Tijdens de KVGO Ledenraadvergadering van 2 juni 2010 maakte KVGO-voorzitter Cees Verweij duidelijk hoe de Koninklijke KVGO over het fenomeen doorstarts denkt:

“Binnen de ledenkring en dus ook binnen het bestuur is het fenomeen doorstart na faillissement onderwerp van gesprek. Er zijn ondernemingen die saneren en die de kosten daarvan voor eigen rekening nemen. Er zijn ondernemingen die failleren en die de kosten daarvan afwentelen op derden. Vooral als in het laatste geval er een nieuwe onderneming opduikt die als twee druppels water lijkt op het gefailleerde bedrijf zet dat kwaad bloed. En ik zeg u: ik herken dat. Zeker als dat bedrijf volop de concurrentieslag aan gaat.

Uit de bestuursdiscussie is een aantal conclusies te melden. De eerste is dat een juridisch sluitende formulering van het fenomeen niet voorhanden is.

De tweede is dat de beschreven handelswijze valt binnen hetgeen in de Nederlandse wetgeving is toegestaan. De grafische industrie neemt hierin bepaald geen uitzonderlijke positie in. Dat betekent dat het tegengaan van het fenomeen niet kan plaatsvinden op het niveau van de branche, maar moet gebeuren op het niveau van de Nederlandse wetgeving. Onze lobby bij VNO-NCW en bij het ministerie van EZ om de insolventiewetgeving te veranderen, zetten wij dan ook met volle energie voort. Geen enkele branche kan daar in zijn eentje wat aan doen.”